Ilustracja / Svitlina: z otwartych źródeł
Nowe schematy chemioterapii, takie jak NALIRIFOX, znacznie poprawiły wyniki leczenia raka trzustki, zwiększając wskaźnik przeżycia.
Rak trzustki pozostaje jedną z najbardziej agresywnych chorób onkologicznych, z pięcioletnim wskaźnikiem przeżycia wynoszącym około 13%. Jednocześnie rok 2024 upłynął pod znakiem ważnych zmian w podejściu do leczenia dzięki nowym schematom chemioterapii, w szczególności kombinacji leków NALIRIFOX, która uzyskała zgodę FDA i zaczęła być szeroko stosowana w praktyce klinicznej.
Obecne leczenie przerzutowego raka trzustki opiera się głównie na skojarzonych schematach chemioterapii, wśród których wiodącą pozycję zajmują schematy NALIRIFOX i FOLFIRINOX.
- Schemat NALIRIFOX obejmuje liposomalny irinotekan, 5-fluorouracyl, leukoworynę i oksaliplatynę. Ta kombinacja wykazała medianę całkowitego przeżycia wynoszącą 11,1 miesiąca w porównaniu do 9,2 miesiąca dla kombinacji gemcytabiny i nab-paklitakselu, co potwierdzono w badaniu NAPOLI-3. Ponadto NALIRIFOX zapewnia przeżycie wolne od nawrotu choroby do 7,4 miesiąca, co jest znacznie wyższym wskaźnikiem w porównaniu z poprzednimi standardami leczenia.
- Wraz z NALIRIFOX szeroko stosowany jest schemat FOLFIRINOX, który został wprowadzony w 2011 r. i jest nadal aktualny ze względu na wysoką skuteczność kliniczną. Klasyczna wersja schematu FOLFIRINOX obejmuje kwas folinowy, oksaliplatynę, irynotekan i 5-fluorouracyl. Zmodyfikowana wersja (mFOLFIRINOX) wyklucza podawanie 5-FU w bolusie, znacznie zmniejszając toksyczność bez utraty skuteczności. Skuteczne pozostaje również połączenie gemcytabiny z nab-paklitakselem, które ma lepszy profil tolerancji w porównaniu z FOLFIRINOX i zapewnia medianę całkowitego przeżycia wynoszącą około 8,5 miesiąca. Inny schemat, gemcytabina z kapecytabiną, również wykazał lepsze wyniki w porównaniu z monoterapią gemcytabiną.
Era medycyny personalizowanej: kiedy precyzja umożliwia życie
Znaczący przełom został osiągnięty dzięki zastosowaniu leków personalizowanych. W szczególności pacjenci z mutacjami genów BRCA1/2, które występują w 4-7% przypadków raka trzustki, wykazują wysokie wyniki leczenia inhibitorami PARP, takimi jak olaparyb. Badanie POLO potwierdziło poprawę przeżycia wolnego od nawrotu choroby na tle leczenia wspomagającego olaparybem po chemioterapii opartej na platynie. Immunoterapia pembrolizumabem jest skuteczna u pacjentów z niestabilnością mikrosatelitarną (MSI-H) lub niedoborem naprawy DNA (dMMR). Inhibitory KRAS G12C, takie jak sotarasib i adagrasib, są również aktywnie badane, co może znacznie rozszerzyć zakres strategii terapeutycznych personelu.
Wybór strategii leczenia w zależności od stadium: od raka resekcyjnego do miejscowo zaawansowanego
Wybór schematów chemioterapii zależy od stadium choroby i ogólnego stanu pacjenta.
- W przypadku raka resekcyjnego standardem jest interwencja chirurgiczna z następową terapią adiuwantową mFOLFIRINOX, która zapewnia medianę przeżycia wynoszącą około 54,4 miesiąca.
- Terapia neoadiuwantowa schematami FOLFIRINOX lub NALIRIFOX przez 2-6 miesięcy z dalszą decyzją o operacji po ocenie odpowiedzi na leczenie jest zalecana w przypadku śródmiąższowych guzów resekcyjnych.
- W miejscowo zaawansowanym nieresekcyjnym raku trzustki te same schematy są również stosowane, jeśli stan ogólny pacjenta jest wystarczający.
Stosowaniu NALIRIFOX towarzyszy głównie toksyczność żołądkowo-jelitowa, w tym biegunka, nudności i hipokalcemia. Jednocześnie schemat FOLFIRINOX wiąże się z wyższym ryzykiem hematologicznych działań niepożądanych, w szczególności neutropenii o nasileniu 3-4.
Po progresji choroby w pierwszej linii leczenia, około jedna trzecia pacjentów otrzymuje terapię drugiej linii, która zapewnia medianę całkowitego przeżycia wynoszącą około 6,4 miesiąca. Do najczęściej stosowanych schematów w drugiej linii należą FOLFIRINOX, połączenie gemcytabiny z nab-paklitakselem oraz połączenie oksaliplatyny z 5-fluorouracylem.
Analiza ekonomiczna pokazuje, że pomimo wysokiej skuteczności klinicznej NALIRIFOX, znaczące koszty finansowe mogą być czynnikiem ograniczającym szerokie zastosowanie tej metody leczenia w medycynie praktycznej.
Nowe schematy chemioterapii, w szczególności NALIRIFOX, znacząco poprawiły wyniki leczenia raka trzustki, zwiększając wskaźnik przeżycia z 6,8 do 11,1 miesiąca. Spersonalizowane podejście z wykorzystaniem markerów molekularnych jest kluczem do osiągnięcia optymalnych wyników terapii. Dalszy rozwój terapii celowanej i immunoterapii otwiera obiecujące możliwości skutecznego leczenia tej agresywnej choroby.
Uwagi:
